Hipertansiyon problemi yetişkin bireylerin %20- 30'unu etkileyen ve tedavi edilmediği taktirde ciddi sorunlara neden olabilen bir sağlık problemidir. Hamileliğe bağlı hipertansif hastalıklardan preeklempsi ve eklempsi fetusu ve anne adayını önemli derecede tehdit eden ve anne adayındadaha fazla komplikasyonlara neden olan sorunlardır. Gelişen uteroplasental (döl yatağı) yetmezlik nedeniyle fetal büyüme geriliği, erken doğum, plasentanın erken ayrılması gibi komplikasyonların bir neticesi olarak anne rahmindeki bebek de risk altındadır. 

• Preeklempsi, Eklempsi 

• Kronik hipertansiyon

• Kronik hipertansiyona eklenen preeklempsi

• Geçici hipertansiyon

Gebelik dönemlerinde en sık karşılaşılan tansiyon şekli preeklempsidir. Bu hastalık genelde genç ve daha önce doğum yapmamış anne adaylarında görülür. Ayrıca 35 yaş üstü gebelerde preeklempsi konusunda yüksek risk altındadır.

• Anne adayının ilk gebeliği olması. (Nulliparite)

• Anne yaşının 20'nin altında 35'in üstünde olması

• Düşük sosyoekonomik düzey

• Çoğul gebelik

• Hamile kadının annesinin de daha önce bu hastalığa yakalanması

• Kronik Hipertansiyon, şeker hastalığı, böbrek hastalığı 

• Artmış vücut kitle indeksidir

 

 

Gebeliğin 23. haftasından sonra oluşan ve anne adayının el ve ayaklarında ödeme neden olan tansiyon hastalığıdır.Hastalık idrar testi ile ortaya çıkar. Anne adayının idrar testinde bulunan protein kaçağı hastalığın teşhisini ortaya koyar. 

• Baş ağrısı 

• Gözönünde noktalanmaların olması

• Bulantı ve kusma

• Mide bölgesinde ağrı 

• El ve ayaklarda şişlikler

• Karaciğerde kanama meydana gelmesi (bu durum hastalığın en şiddetli evresidir)

Gebelik sürecinde kan basıncı erken dönemlerde yükselir ve genellikle hastalığın ilk belirtisi olur. İki tansiyon ölçümünde kan basıncının 140/90 mmHg ve üzerinde olması ile teşhis konulur. Kan basıncı ölçümü dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Irk, obezite, sigara kullanımı, aile öyküsü, anksiyetesi ve dinlenme durumları ile yakın ilişkilidir.

6 saat ara ile yapılan en az 2 idrar numunesinde 100 mg/L, ya da 24 saatlik toplanan idrarda 300 mg protein olmasıdır.

Ödem: Klinik olarak izlenebilen göz bölgesi, yüz, ellerde, ayaklarda ve hatta tüm vücutta yaygın görülen şişlik olmasıdır. Bu dönemde ani kilo artışı ödemin belirtisi olabilir. Patolojik ödem gebeliklerin %70'inde görülen fizyolojik ödemden ayırt edilmelidir. Patolojik ödem yüz bölgesinde, ellerde ya da karın bölgesinde olan, 12 saatlik yatak istirahatine cevap vermeye, ya da bir haftada 1000 gr’ dan fazla kilo artışına neden olan ödem türüdür.

• Plasentanın erken ayrılması

• Intrauterin gelişme geriliği

• Erken doğum

• Bebeğin anne rahminde kaybedilmesi

• Hamileliğe bağlı şeker hastalığı

• Plasentanın erken ayrılması

• Doğum induksiyonu

• Artmış sezaryen oranı

• Akut böbrek yetmezliği

• Kronik hipertansiyon

• Akciğer ödemi

• Beyin ödemi

Kronik hipertansif yani hamilelik öncesinde de hipertansiyon sorunu olan anne adaylarında fetal büyüme geriliği riski 2 kat fazlayken perinatal kayıp ve erken doğum riskinde artış bulunmamaktadır. Ancak kronik hipertansiyona bir de preeklempsi eklendiğinde fetusta büyüme geriliği riski 3 kat erken doğum riski ise 7 kat artar.

• Doktor kontrolünde düşük doz aspirin kullanılabilir. Son yıllarda yapılan klinik araştırmalarında düşük doz aspirin tedavisinin( 60- 80 mg/ gün) yüksek tansiyon açısından riskli olan anne adaylarında preeklempsi riskini azalttığını ortaya koymaktadır.

• Bolca E ve C vitamini tüketimi

• Yatak istirahati.Normalde yatak istirahati rahime (uterus) gelen kan akımının artmasına ve sempatik sistemin baskılanmasına sebep olur. Fakat preeklempsi sorununu önlediği bilimsel olarak kanıtlanmış değildir.

• Günlük sodyum tüketim miktarı 6 gramı geçmemelidir. Öte yandan 2 gramın altında sodyum kısıtlaması kan volümünü düşürür ve plasental dolaşımı azaltır. Bununla birlikte eğer hasta tuza duyarlı kronik hipertansif ise ya da renal hastalığı varsa ve gebelikten önce tuzdan kısıtlı diet alıyorsa gebeliğinde de bu diete devam etmelidir. 

• Kalsiyum ve magnezyum eksikliğinin de hipertansiyonu tetiklediği araştırmalar sonucu görülmüştür. Buna göre anne adaylarına bu iki mineral desteği önerilmektedir. 

• İdrada protein kaybı olan anne adaylarına yüksek proteinli diet önerilir.

Yukarıda sıraladığımız tedbirlerle tansiyonun normal sınırlarda tutulamadığı, ya da tablonun ağırlaştığı durumlarda ilaç tedavisi hatta hastanede takip ve tedavi kaçınılmazdır. Preeklempsinin tek kesin tedavisi hamileliğin sonlandırılmasıdır. Hastalığın gözlemindeki temel amaç bebeğin ciğerleri olgunlaşıncaya kadar eklempsiyi ve diğer şiddetli komplikasyonları önlemektir.

 

 

Hamilelikte Yüksek Tansiyon konulu yazımız bilgilendirme amaçlı yayınlanmıştır. Doktor önerisi, doktor tavsiyesi niteliğinde değildir. Bu gibi tıbbı konularda lütfen doktorunuza danışınız.